Sıkça Sorulan Sorular
Sıkça Sorulan Sorular
Bu konular İnşaat Mühendisliği alanına giren teknik konular olsa da kabaca anlatmak gerekirse, betonarme isminden de anlaşılacağı üzere beton ve inşaat demirinin birleşiminden oluşan, basıncın çoğunlukla betona, gerilimin demire taşıttırıldığı bir yapısal sistemdir. Kırılgan ve çok ağır olduğu için deprem yüklerine karşı hassastır ve yıkılması durumunda içinde yaşayanları kendi ağırlığı ile öldürebilmektedir. Hazır betona su katılabilmesi, betonun segrege (ayrışma) olması, uygun mukavemette betonun kullanılmaması, beton kürlemesinin yapılmaması, uygulama sırasında inşaat demirlerinin yetersiz veya yanlış bağlanması ve bunun gibi daha yüzlerce sebepten dolayı daha doğrusu özellikle inşaat mühendisi olmayan yanlış ellerde depreme karşı dayanıksız yapılar inşa edilebilmektedir.
Çelik yapılar ise tamamen çelik elemanların kullanıldığı betonarmeye göre çok daha hafif çok daha esnek bir yapısal sistemdir. Ön üretimli olduğu için uygulama hataları çok daha az ve düzeltilebilirdir. Hafif ve esnek olması sebebi ile depreme karşı onlarca kat daha fazla dayanıklıdır. Eğer inşaat mühendisleri tarafından tasarlanıp saha uygulaması da inşaat mühendisleri tarafından yapılmışsa deprem bölgelerinde çelik konstrüksiyon yapılarda gönül rahatlığıyla ve güvenle yaşanılabilir.
Hafif çelik ile ağır çelik yapılar arasındaki en önemli fark çeliğin kullanım metodudur. Ağır çelik; 4mm kalınlıktan az olmayan sıcak hadde profillerinin bir araya getirilerek bir konstrüksiyon oluşturmasıdır.
Hafif çelik ise 2mm kalınlığa kadar olan sacların soğuk büküm yöntemi ile bükülerek elde edilen genelde C profillerle daha sık ve örgü biçiminde bir araya getirilerek yapı oluşturulması tekniğine dayanır.
İnşaat Mühendisliği bilimi doğru kullanıldığı sürece iki metot da güvenle kullanılabilir.
Ağır çelik yapılarda tıpkı betonarme yapılar gibi yükler az sayıda ama kalın kesitli kolon ve kirişlere taşıttırılır.
Hafif çelikte ise duvarlar taşıyocodor ve yüzlerce küçük kolon ve kirişler mevcuttur. Yük; sayıca çok olan kolon ve kirişlere dağıtıldığı için küçük kesitler yeterli olmaktadır.
Hafif çeliğin kesit kalınlığı nispeten az olduğu için paslanmaya karşı daha hassastır, bu sebeple paslanmaya karşı galvaniz kaplı saclar kullanılır.
Hafif çelik 2 kata kadar gönül rahatlığı ile kullanılabilir ancak daha yüksek katlı yapılarda uzun ömür için ağır çelik kullanılmasını önermekteyiz.
Bu konuda en fazla dikkat edilmesi gereken konu sahibinin İnşaat Mühendisi olduğu kurumsal firmalarla çalışmak gerektiriğidir. Hafif çelik villa yaptığını iddia eden ve inşaat mühendisliği ile ilgisi olmayan yüzlerce sözde firma bulunmaktadır. Düşük satış bedellerine ulaşabilmek için yeterli statik dayanımı olmayan ancak ayakta durabilen yapılar yapılmaktadır. Hafif çelik de olsa bu yapılar teknik olarak inşaat projeleridir ve inşaat mühendisleri tarafından yapılmalıdır.
Daha fazla bilgi için Blog sayfamızı inceleyebilirsiniz: https://atasayvilla.com/blog/
Hafif çelik yapıların en büyük dezavantajı paslanmaya karşı daha hassas olmalarıdır. Doğru ellerde ve uzman kişilerce tasarım ve uygulaması yapılmamış olan hafif çelik yapılar, yoğuşma, terleme, asidite, yapının denize yakınlığı veya montaj sırasında yapılan hatalar sebebi ile hızlı bir şekilde paslanabilir. Bu paslanma problemi de yapının en kritik yeri olan temel ile bağlantısında yoğun bir şekilde gerçekleşir. Bu sebeplerle tecrübeli inşaat mühendisleri tarafından yapılmamış hafif çelik yapılar 5-10 sene içerisinde fırtına ve depreme dayanıklılığı çok düşebilir.
Hafif çelik yapıların ömrünün 150-200 yıl olduğu mühendis olmayan bazı “pazarlamacılar” tarafından söylenmekte ve insanlarımız kandırılmaktadır. Doğru uygulamalar ile hafif çelik yapıların ömrü 50 yıla çıkabilmektedir.
Evet, hafif çelik yapılar depreme son derece hatta betonarme yapılara göre onlarca kat daha dayanıklıdır. Ancak doğru ellerde uygulanırsa, yani alanında uzman ve tecrübeli inşaat mühendisleri tarafından tasarlanıp inşaatı da yine inşaat mühendisleri tarafından yapılırsa.
Hafif çelik yapıların en büyük dezavantajı paslanmaya karşı daha hassas olmalarıdır. Doğru ellerde ve uzman kişilerce tasarım ve uygulaması yapılmamış olan hafif çelik yapılar, yoğuşma, terleme, asidite, yapının denize yakınlığı veya montaj sırasında yapılan hatalar sebebi ile hızlı bir şekilde paslanabilir. Bu paslanma problemi de yapının en kritik yeri olan temel ile bağlantısında yoğun bir şekilde gerçekleşir. Bu sebeplerle tecrübeli inşaat mühendisleri tarafından yapılmamış hafif çelik yapılar 5-10 sene içerisinde fırtına ve depreme dayanıklılığı çok düşebilir.
Prefabrik kelimesi ön üretimli yani imalatı sahada değil kısmen atölyelerde yapılan inşaat yapısı anlamına gelmektedir. Hafif çelik yapılar kısmen ön üretimli olsa da prefabrik yapı sayılmazlar.
Hafif çelik yapıların taşıyıcı sistemi ön üretimlidir yani şantiyede değil atölyelerde üretilir, kalan uygulamalar şantiyede yapılır. Hafif çelik yapılar da inşaat projeleridir ve inşaat mühendisleri tarafından tasarlanıp uygulanmalıdır.
Prefabrik yapılar ise geçici yapılardır, şantiye binaları, geçici deprem konutları gibi. Normal şartlarda prefabrik yapıların da ulusal şartnamelere, deprem yönetmeliğine uyma zorunluluğu vardır, ancak maalesef Türkiye’de bu güvenilirlik pek yoktur. Kalıcı konut yaptırmak isteyenlerin prefabrik yapılardan uzak durmalarını ve alanında uzman ve tecrübeli inşaat mühendisleri ile çalışmalarını önermekteyiz.
Brüt alan üzerinden 400$/m2’nin altındaki tekliflere şüpheyle yaklaşmak gerekmektedir. Bu maliyetin %80’i malzeme maliyeti olduğu için bu tutarın altındaki tekliflerin hayata geçirilmesi için mutlaka malzeme kalitesi ve miktarı ile oynanacaktır. Sonuç olarak dışarıdan belki güzel görünen ancak yapısal yeterliliği olmayan, ömrü kısa, depreme ve fırtınaya dayanıksız yapıların içinde yaşamak durumunda kalınacaktır.
Hafif çelik yapıların inşası, inşaat mühendisleri ve mimarlar tarafından tasarlanmalı ve denetlenmelidir.
Bunun birkaç nedeni vardır:
- Güvenlik: Hafif çelik yapıların güvenli ve sağlam olması çok önemlidir. İnşaat mühendisleri, taşıyıcı sistem ve diğer yapısal unsurların tasarımını yaparken, binaların yüksek mukavemetli ve istikrarlı olmasını sağlamak için gereken hesaplamaları yaparlar. Mimarlar da, binaların fonksiyonel, estetik ve konforlu olmasını sağlamak için tasarım yaparlar.
- Yapı Performansı: İnşaat mühendisleri ve mimarlar, hafif çelik yapıların performansını artırmak için tasarım ve malzeme seçiminde önemli bir rol oynarlar. Yapıların dayanıklılığı, ısı yalıtımı, ses yalıtımı ve enerji verimliliği gibi unsurların hesaplanması ve optimize edilmesi, binanın performansını artırır.
- Yönetmelikler: Hafif çelik yapıların inşası, bölgesel ve ulusal inşaat yönetmeliklerine uygun olarak yapılmalıdır. İnşaat mühendisleri ve mimarlar, bu yönetmeliklere hakim olduklarından, yapıların uygun şekilde tasarlanmasını ve inşa edilmesini sağlarlar.
- Tasarım Çeşitliliği: Hafif çelik yapıların tasarım çeşitliliği oldukça fazladır. İnşaat mühendisleri ve mimarlar, müşterilerin özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun tasarımlar yaparak, müşterilerin isteklerini karşılayabilirler.
- İşbirliği: İnşaat mühendisleri ve mimarlar, hafif çelik yapıların inşası sırasında diğer müteahhitler ve tedarikçilerle işbirliği yaparak, proje sürecinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlarlar.
Sonuç olarak hafif çelik yapılar da bir inşaattır. Yanlış ellerde ve yetkisiz kişilerce yapılan inşaatlar ölümcül sonuçlar doğurabilir. En son gerçekleşen Kahramanmaraş ve Gaziantep depremleri bu durumun vehametini fazlasıyla gözler önüne sermiştir.
Maalesef hafif çelik yapılar ile ilgili çok yanlış bir algı oluşmuştur. Sanki bir inşaat değilmiş markette satılan veya mobilya gibi kurulabilen bir ürünmüş gibi bir algı yaratılmıştır. Bu çok tehlikeli bir durumdur. Sanayide C profil çeken imalatçılar “Hafif Çelikçi” olarak inşaatlar yapmaktadırlar, maalesef bazı vatandaşlarımız da bu algıya inanmaktadır.
Nasıl ki hasta olunca doktora başvuruluyorsa veya adli bir durumda avukat ile görüşülüyorsa, hafif çelik de olsa bir inşaat yaptırılacaksa mutlaka inşaat mühendisi veya mimarlar ile çalışılmalıdır.
Evet, çelik konstrüksiyon evler sökülebilir. Hafif çelik de olsa ağır çelik de olsa çelik evlerin konstrüksiyonu fire vermeden sökülüp başka bir yere aktarılabilir ve tekrar kurulabilir. Kaplama malzemeleri ise uzman eller tarafından belli bir oranda fire vererek sökülebilir ve tekrar montaj yapılabilir.
